Transitiepsychiatrie past binnen de ontwikkeling van transdiagnostische psychiatrie: de behandeling van psychopathologie volgens een meerdimensionele, diagnose overstijgende benadering (in tegenstelling tot de traditionele, categorische manier van denken over psychopathologie).
Psychiatrische ziektebeelden zijn geen statische concepten, maar dynamische processen die veranderen op microniveau (van momenten tot dagen) en macroniveau (van maanden tot jaren). Diagnostische grenzen worden hierbij overschreden en klinische toestandsbeelden wisselen elkaar af, afhankelijk van leeftijd, levensfase en stadium van aandoening. De transdiagnostische benadering is geschikt om mechanismen te onderzoeken die succesvolle participatie aan arbeid en onderwijs voorspellen bij jongeren in zorg bij de GGZ en daar de betreffende transdiagnostische interventies aan te koppelen, zoals bijvoorbeeld zelfbeeld of weerbaarheidsversterkende interventies die diagnose overstijgend worden toegepast.
Psychiatrische stoornissen manifesteren zich voornamelijk in de late adolescentie en duren voort in de volwassenheid. Continuïteit in het zorgaanbod is in deze levensfase noodzakelijk. Het huidige zorgstelsel, met een scheiding tussen de Kinder- en jeugdpsychiatrie en Volwassenenpsychiatrie, belemmert continuïteit in zorg en dus een gezonde ontwikkeling van jongeren, wat inmiddels wetenschappelijk is aangetoond.
Transitiepsychiatrie overbrugt juist die kloof tussen Kinder- en jeugdpsychiatrie en Volwassenenpsychiatrie. Door de zorg in een Transitieteam te organiseren vermijden we de breuk tussen de Kinder- en jeugdpsychiatrie en Volwassenenpsychiatrie. Daardoor wordt de zorg beter toegespitst op de kwetsbare periode van de adolescentie en jongvolwassenheid. Jongeren blijven binnen het Transitieteam langer in zorg totdat er geen zorgbehoefte meer bestaat, waardoor geen transitie nodig is en jongeren uit zorg kunnen worden ontslagen.
Transitiepsychiatrie levert hiermee een belangrijke en innovatieve bijdrage aan gewenste continuïteit van zorg voor jongeren die gedurende hun transitie naar de volwassenheid een zorgbehoefte houden.
Virtual Reality (VR) is een hulpmiddel dat breed in de huidige behandelingen ingezet kan worden, dus niet persé een losse behandeling. De toepassing van VR, virtual exposure en cognitieve gedragstherapie biedt de mogelijkheid om angsten van patiënten na te bootsen en te oefenen hiermee om te gaan in een veilige VR omgeving. De VR techniek voor VR-CGT is een geanimeerde en per patiënt op maat te maken VR exposure. Alle VR-omgevingen zijn goed te gebruiken voor een hele brede patiënten doelgroep. Denk hierbij aan psychose, sociale angststoornis, paniekstoornis, gegeneraliseerde angststoornis, depressie, autisme, persoonlijkheidsstoornis, verslaving, LVB, trauma, burn-out, dwang etc. Eigenlijk waar CGT goed kan werken dan kan je ook VR inzetten binnen de behandeling.
Met behulp van dynamische en interactieve VR software is het mogelijk om als patiënt angstwekkende situaties onder begeleiding van de behandelaar in de veiligheid en privacy van de spreekkamer virtueel op te zoeken. De behandelaar kan meekijken in de virtuele situatie en direct inspelen op de reactie van de patiënt. De behandelaar kan bijvoorbeeld situaties herhalen, het aantal virtuele karakters aanpassen (meer of minder) en hun gedrag (bijvoorbeeld bozer of vriendelijker). Daarnaast kunnen de bewegingen en stem van een virtueel karakter volledig aangestuurd worden; middels de stemvervormer techniek kan een dialoog worden aangegaan met de patiënt zonder vast te zitten aan voorgeprogrammeerde scripts. Hiermee wordt graduele exposure mogelijk gemaakt. Door deze techniek wordt het oefenen in de echte wereld laagdrempeliger voor patiënten.
Het gebruik van VR-CGT biedt vele voordelen voor zowel de patiënt als de behandelaar en sluit goed aan bij de levensfase van de doelgroep.
De op maat gemaakte aanpak voor de patiënt en de directe controleerbaarheid over de situaties door de behandelaar zal ervoor zorgen dat de kwaliteit en effectiviteit van de behandelingen middels VR-CGT omhoog zullen gaan. De behandelaar krijgt door het gebruik van de toepassing beter inzicht onder welke voorwaarden bepaalde gedachten en gedragingen bij patiënten zich ontwikkelen. De behandelaar kan meekijken in wat de patiënt ziet en daarbij voelt. Normaliter is de behandelaar in het dagelijkse leven daar niet bij aanwezig, nu wel.
VR is gebruiksvriendelijk: het geeft onderzoekers en behandelaren de mogelijkheid om zich tijdens een sessie met VR volledig op de patiënt te focussen.